Pankreas kanserinde yeni tedavi yöntemleri

Pankreas kanserinde mevcut tedavi yöntemlerinin yararının sınırlı olması nedeniyle yeni bazı tedavi yöntemleri denenmiştir. Bunların içinde en umut vereni perkütan ablasyon yöntemidir. Bu yöntemde, ultrason ve tomografi rehberliğinde ciltten özel iğnelerle pankreastaki tümöre girilerek ısıtma, dondurma gibi yöntemlerle tümörün öldürülmesi sağlanır. Bu yönteme tümör içi immünoterapi (intratümöral immünoterapi) de eklenerek tedavinin etkinliği daha da artırılabilir. 

Pankreas kanserinde perkütan ablasyon yöntemleri ve kendi deneyimimiz
Pankreas, küçük bir organ olması ve karaciğer-barsak damarları ile mide-barsak gibi ablasyondan zarar görebilecek yapılara komşu olması nedeniyle perkütan ablasyonlar için ideal bir organ olmadığı düşünülür. Pankreasta radyofrekans ve mikrodalga gibi termal yani ısıya bağlı yöntemler 2000 li yıllarda denenmiştir. Bizim de aralarında bulunduğumuz bazı merkezler tarafından başarıyla uygulanmasına rağmen, tümörü ısıtarak öldürmeyi amaçlayan bu yöntemler pankreas gibi hassas bir organda fistül, enfeksiyon ve komşu organ hasarı gibi riskleri daha fazla barındırırlar. Biz de merkezlerimizde bir dönem pankreas için uyguladığımız bu yöntemleri artık pankreasta değil de pankreas kanserinin karaciğer metastazlarında uygulamayı tercih etmekteyiz.














 

Pankreas kanserinde son yıllarda popüler olan bir diğer ablasyon tekniği de Nanoknife olarak bilinen geridönüşümsüz elektroporasyon (irreversible electroporation) yöntemidir. Bu yöntemde, pankreastaki kitlenin kenarlarına, ultrason ve tomografi rehberliğinde, 4-5 adet elektrod yerleştirilir ve elektrodlara sırayla kısa süreli ancak çok yüksek (3000 Volt, 50 Amper gibi) elektrik akımı verilir. Bu elektrik akımı, hücre duvarında kalıcı olarak bazı delikler açar (porasyon) ve duvar geçirgenliğini artırarak hücrenin ölümüne neden olur. Nanoknife ablasyonun en önemli özelliği, büyük damarların çevresindeki tümör dokusuna daha etkili olması ve damarlar, safra kanalları ve mide-barsak gibi kritik dokulara daha az zarar vermesidir. Bu nedenle, pankreas kanserinde umut veren bir yöntem olduğu düşünülmüştür. Nanoknife (IRE) tedavisi 2013-2015 yılları arasında ekibimiz tarafından yoğun olarak uygulanmıştır ve ekibimiz bu konuda radyoloji ve girişimsel radyoloji alanında peşpeşe 2 kez birincilik ödülüne layık görülmüştür. 

Pankreas kanserinde Nanoknife ablasyon TGRD kongresi birincilik ödülümüz için tıklayınız

Pankreas kanserinde Nanoknife ablasyon, Türk Radyoloji Derneği birincilik ödülümüz için tıklayınız

Ancak deneyimimize göre, Nanoknife teknik olarak diğer ablasyonlara göre daha zor ve riskli bir işlemdir, çünkü 4-5 iğnenin birbirine paralel olarak pankreastaki damar, kanal ve mide-barsak gibi organlardan geçmeden tümörün kenarlarına yerleştirilebilmesi gerekir. Bu nedenle üst düzeyde deneyim gerektiren bir ablasyon yöntemidir. Ayrıca genel anestezi gerektirmesi ve anestezi sırasında hipertansiyon krizleri ve aritmi oluşabilmesi, sonradan yoğun bakım gerektirmesi ve nihayet çok maliyetli olması nedeniyle merkezlerimizde artık tercih edilmemektedir. 





















Kriyoablasyon (dondurma) tedavisi
Merkezlerimizde pankreas kanseri için uzak ara en çok tercih edilen ablasyon yöntemidir. Kriyoablasyon için, lokal anestezi altında, ultrason ve tomografi rehberliğinde 1-2 adet kriyoprobu pankreastaki kitleye yerleştiriyoruz. Cihaz çalıştırıldığında, bu probların çevresinde bir buz topu oluştuğu ve pankreastaki kitleyi içine aldığı görülür. İkişer kez yapılan ve toplamda yarım saat kadar süren dondurma+eritme işlemlerinden sonra problar dışarı alınır. Kriyoablasyon, soğuğun doğal anestezik etkisi nedeniyle, tek başına lokal anestezi ile ya da ilave sedasyonla uygulanabilir. İşlem sırasında, ablasyon alanı tomografi ve ultrasonda bir buztopu şeklinde görülebildiğinden çevre dokuların korunabilmesi daha kolaydır. 


















 
Pankreas kanserinde neden kriyoablasyonu tercih ediyoruz?
1. Kriyoablasyon lokal anestezi altında iğne deliğinden yapılır, işlem sadece 1-2 saat sürer.
2. İşlem sırasında ve sonrasında ağrı çok azdır. Soğuğun doğal lokal anestezik etkisi ağrıyı önler.
3. İşlem sırasında dondurulan alan ultrason ve tomografide net olarak görülür. Bu alan istenildiği gibi küçültülüp büyütülerek çevre dokuya zarar vermeden maksimum etki sağlanır.
4. Hasta aynı gün ya da bir gün merkezimizde kaldıktan sonra normal yaşamına dönebilir.
5. Kriyoablasyon pankreas kanserine bağlı ağrıyı gidermede en etkili yöntemlerden biridir. Kriyoablasyon sonrası ağrısı azalan hastanın kemoterapi gibi diğer tedavileri alması kolaylaşır.
6. Kriyoablasyonla pankreastaki kitlenin yaklaşık %80-90 ı dondurularak öldürülebilir. Gerekirse radyoterapi ve tümör içi immünoterapi yöntemleriyle desteklenerek uzun süreli lokal tedavi sağlanabilir. 
7. Kanser nüks ederse kriyoablasyon aynı bölgede defalarca tekrarlanabilir.